Wprowadzasz produkty w opakowaniach i słyszałeś, że podlegasz systemowi Rozszerzonej Odpowiedzialności Producenta (ROP)?
A może wprowadzasz oleje smarowe, preparaty smarowe lub opony, które także obejmuje tzw. „Rozszerzona Odpowiedzialność Producenta”?
Wyjaśnimy Ci z czym to się wiąże.
Zgodnie z definicją zawartą w ustawie z dnia 14 grudnia 2012 r. o odpadach – system rozszerzonej odpowiedzialności producenta jest to zestaw środków podjętych w celu zapewnienia, aby wprowadzający produkty, w tym produkty w opakowaniach, ponosili odpowiedzialność finansową albo odpowiedzialność finansową i organizacyjną na etapie cyklu życia produktu, gdy staje się on odpadem.
Co to więc oznacza? Jeżeli wprowadzasz do obrotu produkty w opakowaniach, a może oleje smarowe, preparaty smarowe lub opony, to odpowiadasz nie tylko za właściwą jakość opakowań tych produktów na etapie wprowadzania ich do obrotu, ale także na etapie gdy staną się kiedyś odpadami. Sprowadza się to w głównej mierze do obowiązku zagospodarowania odpadów powstałych z tych opakowań i produktów poprzez zapewnienie odpowiedniego poziomu ich odzysku lub recyklingu.

Czym jest rozszerzona odpowiedzialność producentów?
System rozszerzonej odpowiedzialności producenta to zgodnie z ustawą zestaw środków podjętych w celu zapewnienia, aby wprowadzający produkty, w tym produkty w opakowaniach, ponosili odpowiedzialność finansową albo odpowiedzialność finansową i organizacyjną na etapie cyklu życia produktu, gdy staje się on odpadem.
Rozszerzona Odpowiedzialność Producenta (ROP) – co musisz wiedzieć?
Czy wiesz, że odpowiedzialność producenta nie kończy się w momencie sprzedaży produktu? Od 1 stycznia 2022 roku obowiązują przepisy, które rewolucjonizują podejście do gospodarowania odpadami – wprowadzając tzw. rozszerzoną odpowiedzialność producentów.
Na czym polega ROP?
System rozszerzonej odpowiedzialności producenta (ROP) to zestaw działań, dzięki którym producenci – a więc firmy wprowadzające produkty do obrotu – ponoszą odpowiedzialność finansową lub finansową i organizacyjną za swoje produkty również wtedy, gdy stają się one odpadami.
To rozwiązanie ma na celu zmniejszenie negatywnego wpływu produktów na środowisko – nie tylko przez promowanie recyklingu, ale też przez lepsze projektowanie, zbieranie i przetwarzanie odpadów.
Co oznacza to w praktyce?
Producenci (lub działające w ich imieniu organizacje) są zobowiązani m.in. do:
- zapewnienia dostępnych i skutecznych systemów zbierania odpadów,
- działania nie tylko tam, gdzie odpady są najbardziej opłacalne do odzysku,
- posiadania odpowiednich środków finansowych i organizacyjnych do realizacji tych obowiązków.
To nie wszystko! Muszą także prowadzić audyty i samokontrolę, które obejmują:
- zarządzanie środkami finansowymi,
- gromadzenie danych i raportowanie ilości produktów i odpadów,
- nadzór nad całym procesem zbierania i przetwarzania odpadów.
Przejrzystość i informowanie społeczeństwa
Każdy producent (lub podmiot działający w jego imieniu) musi udostępniać publicznie informacje na temat realizacji swoich obowiązków, a także:
- struktury własności i członkostwa,
- wkładów finansowych w przeliczeniu na każdą tonę produktu,
- procedury wyboru partnerów zajmujących się odpadami.
Kto ponosi koszty?
Koszty gospodarowania odpadami pokrywają wprowadzający produkty na rynek – zgodnie z zasadą: „zanieczyszczający płaci”. Obejmuje to m.in.:
- zbieranie, transport i przetwarzanie odpadów,
- informowanie konsumentów o sposobach ograniczania i zapobiegania powstawaniu odpadów,
- prowadzenie sprawozdawczości.
Co ważne, koszty te powinny być różnicowane w zależności od cech produktów, takich jak trwałość, możliwość recyklingu czy zawartość substancji niebezpiecznych.
Dlaczego te działania są ważne?
Rozszerzona odpowiedzialność producenta to nie tylko obowiązek – to także szansa na zrównoważony rozwój, realny wpływ na środowisko i przewagę konkurencyjną. Wspierając naprawialność, recykling i mniejsze zużycie zasobów, firmy mogą tworzyć produkty bardziej przyjazne dla ludzi i środowiska.
W ramach systemu rozszerzonej odpowiedzialności producenci wprowadzający produkty do obrotu na terytorium kraju, którzy realizują obowiązki samodzielnie, albo podmioty realizujące w ich imieniu obowiązki:
- nie ograniczają wykonywania obowiązków do przypadków, w których zbieranie i przetwarzanie odpadów przynosi największe zyski;
- zapewniają odpowiednią dostępność systemu zbierania odpadów na obszarze, na którym wprowadzają produkty do obrotu;
- posiadają środki finansowe i organizacyjne niezbędne do wykonywania obowiązków.
Ponadto producenci mają także obowiązek stosować mechanizmy samokontroli, w szczególności audyty, w zakresie:
- zarządzania finansami przeznaczonymi na realizację obowiązków,
- gromadzenia danych i sporządzania sprawozdań dotyczących produktów wprowadzanych do obrotu,
- zbierania i przetwarzania odpadów powstałych z produktów.
Podsumowując:
ROP stanowi odpowiedź na najważniejsze wyzwania gospodarki odpadami, ochrony środowiska i zdrowia w Polsce, a Organizacje Odzysku Opakowań są filarem polskiego systemu gospodarki opakowaniami i odpadami opakowaniowymi, zapewniającym realizację celów środowiskowych ustawy poprzez wyspecjalizowane zarządzanie procesami odzysku, recyklingu i edukacji, przy jednoczesnym podleganiu ścisłym wymogom prawnym i kontroli.