Co to jest PPWR?
PPWR (Packaging and Packaging Waste Regulation 225/40) to nowe rozporządzenie Unii Europejskiej, które zastępuje dotychczasową dyrektywę 94/62/WE. Przyjęte 19 grudnia 2024 r. przez Radę UE przepisy mają zmniejszyć ilość odpadów opakowaniowych, ułatwić recykling i wesprzeć gospodarkę o obiegu zamkniętym (GOZ).
Nowością w zakresie gospodarki opakowaniami jest forma prawna: rozporządzenie, które — w przeciwieństwie do dyrektywy — jest bezpośrednio stosowane w każdym kraju UE, bez potrzeby wprowadzania krajowych ustaw.
Dlaczego wprowadzono PPWR?
Dotychczasowa dyrektywa nie przyniosła oczekiwanych efektów: ilość wytwarzanych odpadów opakowaniowe wciąż rosła, a poziom recyklingu w UE był daleki od ideału. PPWR wprowadza bardziej restrykcyjne i precyzyjne wymogi, które mają realnie wpłynąć na ochronę środowiska i wspierać rozwój zrównoważonych rozwiązań opakowaniowych.
Niniejsze rozporządzenie ustanawia wymogi dotyczące całego cyklu życia opakowań w odniesieniu do ich zrównoważoności środowiskowej oraz etykietowania, w celu umożliwienia wprowadzania opakowań do obrotu. Niniejsze rozporządzenie ustanawia także wymogi dotyczące rozszerzonej odpowiedzialności producenta, zapobiegania powstawaniu odpadów opakowaniowych, na przykład poprzez ograniczanie zbędnych opakowań oraz ponowne użycie lub ponowne napełnianie opakowań, a także wymogi dotyczące zbierania i przetwarzania, w tym recyklingu, odpadów opakowaniowych. Jednym z celów rozporządzenia jest przyczynienie się do sprawnego funkcjonowania rynku wewnętrznego dzięki zharmonizowaniu środków krajowych dotyczących opakowań i odpadów opakowaniowych w celu uniknięcia przeszkód w handlu oraz zakłóceń i ograniczenia konkurencji w Unii. Standaryzacja w ramach UE rozwiązań prawnych ma jednocześnie zapobiegać niekorzystnemu wpływowi opakowań i odpadów opakowaniowych na środowisko i na zdrowie ludzkie lub zmniejszaniu tego wpływu, w oparciu o wysoki poziom ochrony środowiska.
Ponadto planuje się, iż przyczyni się do przejścia na gospodarkę o obiegu zamkniętym oraz do osiągnięcia neutralności klimatycznej najpóźniej do 2050r., jak przewidziano w rozporządzeniu Parlamentu Europejskiego i Rady (UE).
Główne cele PPWR
- Zmniejszenie ilości odpadów opakowaniowych – mniej plastiku, więcej opakowań wielorazowych i nadających się do recyklingu. Zwiększenie liczby systemów ponownego użycia i ponownego napełniania.
- Poprawa jakości recyklingu – Do 2030r. wszystkie opakowania mają być łatwe i ekonomicznie opłacalne w recyklingu.
- Bezpieczne zwiększenie wykorzystania przetworzonych tworzyw sztucznych w opakowaniach.
- Zmniejszenie wykorzystania materiałów pierwotnych w opakowaniach i wprowadzenie sektora na ścieżkę prowadzącą do neutralności klimatycznej do 2050r .
- Ujednolicenie przepisów w całej UE – spójne zasady dla wszystkich państw i firm.
Najważniejsze zmiany dla firm
Zakazy dotyczące jednorazowych opakowań
Od 1 stycznia 2030 r. z rynku znikną:
- jednorazowe opakowania na świeże owoce i warzywa < 1,5 kg,
- miniaturowe opakowania na kosmetyki (np. w hotelach),
- jednorazowe opakowania na keczup, śmietankę, sosy w HORECA,
- bardzo lekkie plastikowe torby (poniżej 15 mikronów) – z wyjątkiem higienicznych.
Minimalizacja opakowań
Oznacza minimalizowanie wagi i objętości opakowań oraz unikanie niepotrzebnych opakowań.
Cele % redukcji ilości opakowań:
- 5% do 2030 r.
- 10% do 2035 r.
- 15% do 2040 r.
Pusta przestrzeń w opakowaniach zbiorczych nie może przekraczać 50%.
Minimalizowanie ilości substancji budzących obawy, w tym ograniczenia dotyczące opakowań zawierających substancje perfluoroalkilowe i polifluorowane (PFAS), jeśli przekraczają one określone progi.
Promowanie opakowań wielokrotnego użytku
Do 2030 roku:
- 10% produktów sprzedawanych na wynos ma być oferowanych w opakowaniach wielokrotnego użytku,
- firmy oferujące jedzenie na wynos będą oferowały klientom możliwość przynoszenia własnych opakowań bez dodatkowych kosztów,
- konkretne cele ponownego użycia dla opakowań napojów, transportowych, zbiorczych.
Recykling i zawartość recyklatów
Wszystkie opakowania (z wyjątkiem drewna, gumy, ceramiki itd.) mają nadawać się do recyklingu do 2030 r. Każda część opakowania z tworzyw sztucznych będzie musiała zawierać określoną ilość materiałów pochodzących z recyklingu. Wartości będą różne w zależności od rodzaju opakowania:
- 30% — butelki jednorazowego użytku na napoje.
- 35% — inne opakowania z tworzyw sztucznych.
- 30% — opakowania z PET do kontaktu z produktami wrażliwymi.
- 10% — opakowania z innych tworzyw do kontaktu z produktami wrażliwymi.
Od 2040 r. te progi zostaną dodatkowo podwyższone.
Obowiązek projektowania opakowań nadających się do recyklingu
Od 1 stycznia 2030 r. wszystkie opakowania wprowadzane do obrotu w UE będą musiały spełniać tzw. „kryteria projektowania z myślą o recyklingu”.
Możliwość recyklingu będzie oceniana wg klas: A, B lub C. Z czasem na rynku będą mogły pozostać jedynie opakowania o najwyższej wydajności recyklingu, czyli A i B.
Ograniczenie substancji niebezpiecznych
Nowe przepisy wprowadzają zakaz sprzedaży opakowań przeznaczonych do kontaktu z żywnością, jeżeli zawierają one substancje PFAS w stężeniach przekraczających ustalone limity.
Zakaz zacznie obowiązywać 18 miesięcy od dnia wejścia w życie rozporządzenia.
Minimalizacja masy i objętości opakowań
Firmy będą zobowiązane do:
- projektowania opakowań tak, by ich masa i objętość były jak najmniejsze — bez utraty funkcjonalności,
- spełniania wymagań określonych w załączniku IV rozporządzenia (dot. m.in. higieny, ochrony produktu i zgodności z przepisami).
Nowe standardy minimalizacji będą obowiązywać od 1 stycznia 2030 r.
System kaucyjny
Do 2029 roku:
90% jednorazowych plastikowych i metalowych pojemników na napoje (do 3 litrów) ma być zbieranych oddzielnie – poprzez systemy kaucyjne lub inne skuteczne rozwiązania.
Jednolite etykietowanie
Wszystkie opakowania (z wyjątkiem transportowych i objętych systemem kaucyjnym) będą musiały posiadać zharmonizowane oznaczenia sortowania (również na pojemnikach), które:
- wskazują skład materiałowy,
- zawierają piktogramy ułatwiające sortowanie,
- są łatwe do zrozumienia dla konsumentów.
- zawierają instrukcje dotyczące ponownego użycia (jeśli dotyczy),
Dodatkowo w przypadku opakowań wielokrotnego użytku — obowiązkowo trzeba będzie zamieścić kod QR z informacjami o cyklu życia produktu.
Dlaczego PPWR jest ważne dla Twojej firmy?
PPWR to przełom w regulacjach dotyczących opakowań, który wymusi zmiany w całych łańcuchach dostaw – od projektowania po utylizację. Dotyczy to niemal wszystkich branż, szczególnie tych, które produkują, importują, pakują lub sprzedają towary w opakowaniach.
Jak się przygotować?
Potrzebujesz pomocy w zrozumieniu PPWR lub wdrożeniu zmian?
Skontaktuj się z nami — wspólnie uporządkujemy Twoje procesy i przygotujemy firmę na nowe regulacje!
- Przeanalizuj obecne opakowania i łańcuchy logistyczne.
- Zaplanuj stopniowe wdrożenie opakowań wielorazowych i recyklowalnych.
- Przygotuj systemy etykietowania zgodne z nowymi wymogami.
- Bądź gotowy na sprawozdawczość i ewentualne zmiany w modelu biznesowym.
PPWR nie pozostawia miejsca na półśrodki. To największa rewolucja w gospodarce opakowaniami od lat — a przygotowanie się na nią może stać się Twoim atutem w biznesie.
